این خانه قشنگ است ولی خانۀ من نیست،استادخسرو فرشیدوَرد
اشاره:
بسیارانی این شعرزیبارا شنیده اند بی آنکه بانام شاعر آن آشناباشند
استادخسرو فرشیدوَرد- استاد زبان و ادبیات دانشکدهء ادبیات دانشگاه تهران-یکی از مفاخرادبی ایران بود.تخصّصِ وی بیشتردر دستورزبان فارسی بود و دراین باره کتاب های مختلفی از او منتشرشده است،ازجمله:
1-«ج‍م‍ل‍ه و تحول آن در زبان فارسی»(1375)، انتشارات امیر کبیر
2-«ام‍لاء،ن‍ش‍ان‍ه‌گ‍ذاری،وی‍رای‍ش:ب‍رای‌ن‍اش‍ران،وی‍راس‍ت‍اران،دب‍ی‍ران،م‍ُدرّس‍ان ادبیات»(1375)،انتشارات صفی‌علیشاه
3-«دستور مختصر تاریخی زبان فارسی»(1387)، انتشارات زوار
4-«دستور م‍ف‍ص‍ل امروز بر پایه زبانشناسی جدید:شامل پژوهشهای تازهای درباره آواشناسی و صرف و نحو فارسی معاصر و مقایسه آن با قواعد دستوری»(1382)،نشر سخن
5-«دستوری برای واژه‌سازی:ترکیب و اشتقاق در زبان فارسی،ترکیب و تحول آن در زبان فارسی»(1387)،نشر زوار
6-«گ‍ف‍ت‍اره‍ای‍ی درب‍اره‌ء دستور زبان فارسی»،ترجمه و ن‍گ‍ارش(1375)،انتشارات امیرکبیر
7-«ل‍غ‍ت‌س‍ازی و وض‍ع و ترجمه اص‍طلاح‍ات ع‍ل‍م‍ی و ف‍ن‍ی و ی‍ادداش‍ت‍ه‍ای درباره ف‍ره‍ن‍گ‍س‍ت‍ان و ب‍رن‍ام‍ه‌ری‍زی برای زبان و ادبیات و تاریخ زبان فارسی»،ترجمه و ن‍گ‍ارش(1386)،انتشارات سوره مهر
8-«مقایسه ق‍ی‍ود و ع‍ب‍ارات ق‍ی‍دی فارسی با واژه‌ه‍ا و ع‍ب‍ارات ه‍م‍ان‍ن‍د آن در عربی»(1386)،نشر اصفهان
9-«تاریخ مختصر زبان فارسی از آغاز تا کنون»(1387)،نشر زوار
10-«دستور مختصر امروز بر پایه زبانشناسی جدید: شامل پژوهشهای تازهای درباره آواشناسی و صرف و نحو فارسی معاصر و مقایسه آن با قواعد دستوری انگلیسی و فرانسه و عربی، با اشاراتی به فارسی قدیم و زبان محاوره»(1388)،نشر سخن
برخی از کتاب‌های دیگرِ استاد فرشیدورد عبارتند از:
1-« درب‍اره‌ء ادبیات و ن‍ق‍د ادبی»( 1363) انتشارات امیرکبیر
2-«در گ‍ل‍س‍ت‍ان خ‍ی‍ال حافظ:ت‍ح‍ل‍ی‍ل ت‍ش‍ب‍ی‍ه‍ات و اس‍ت‍ع‍ارات اش‍ع‍ار خ‍واج‍ه»(1357)،نشر تهران
3-«ص‍لای عشق»،دف‍ت‍ر شعر(1380)،انتشارات امید مجد
4-«ن‍ق‍ش آف‍ری‍ن‍ی‌ه‍ای حافظ: ت‍ح‍ل‍ی‍ل زی‍ب‍اش‍ن‍اس‍ی و زب‍ان‌ش‍ن‍اخ‍ت‍ی اش‍ع‍ار حافظ»(1375)، نشر صفی‌علیشاه
در سال 1377«یادگارنامه استاد دکتر خسرو فرشیدورد»به همّت كمال حاج سید جوادی توسط انجمن آثار و مفاخر فرهنگی منتشرشده است.این کتاب شامل مباحثی چون دکتر فرشیدورد و فرهنگ و ادب ایران، ترجمه احوال استاد، کتاب‌شناسی کتاب‌ها و مقالات دکتر خسرو فرشیدورد، و نگاهی به آثار و نظریات ادبی و زبانشناسی او.
استادفرشیدوَرد در ۱۳۰۸ در ملایر متولدشد.او به زبان‌های عربی و فرانسوی تسلط داشت و با زبان‌های انگلیسی،پهلوی،اوستایی و فارسی باستان نیز آشنابود.درطول حکومت اسلامی،فرشیدورد با شوری سرشارازمیهن پرستی،مورد عتاب و بی مهری بود.او سرانجام در 9 دی ماه 1388 در«خانهء سالمندان»(تهران)درسکوت و تنهائی و بی خبری چشم ازجهان فروبست.
شعر«این خانه…»ظاهراً به هنگام اقامت استاد فرشیدوَرد دریکی ازشهرهای اروپا سروده شده و درآن،اندوهِ غربت و تنهائی و عشق به ایران موج می زند.این شعر یادآورِیکی ازقصایددرخشان ملک الشعرای بهار به نام«لزنیّه»است که به هنگام اقامت دربیمارستانِ«لزن Leysin درسوئس به یادوطن سروده بود .
درسالگرد درگذشت استادخسرو فرشیدوَرد و درحال و هوای جشن های سال نو میلادی،خواندن این شعرزیبا می تواندبسیارشورانگیزباشد.
این خانه قشنگ است ولی خانۀ من نیست
این خاک چه زیباست ولی خاک وطن نیست
آن دختـــــــــرِ چشم‌آبیِ گیسوی‌طلایی
طناز و سیه‌چشــم، چو معشوقۀ من نیست
آن کشور نو، آن وطــــنِ دانش و صنعت
هرگز به دل‌انگیـــــزیِ ایران کهن نیست
در مشهد و یزد و قم و سمنان و لرستان
لطفی است که در کَلگری و نیس و پکن نیست
در دامنِ بحر خزر و ساحــــل گیلان
موجی است که در ساحل دریای عدن نیست
در پیکر گل‌های دلاویــــز شمیران
عطری است که در نافۀ آهوی خُتن نیست
آواره‌ام و خسته و سرگشته و حیران
هر جا که رَوَم، هیچ کجا خانۀ من نیست
آوارگی و خانه‌به‌دوشی چه بلاییست
دردی است که همتاش در این دیر کهن نیست
من بهر که خوانم غزل سعدی و حافظ
در شهر غریبی که در او فهم سخن نیست
هر کس که زَنَد طعنه به ایرانی و ایران
بی‌شبهه که مغزش به سر و روح به تن نیست
پاریس قشنگ است ولی نیست چو تهران
لندن به دلاویزی شیراز کهن نیست
هر چند که سرسبز بُوَد دامنۀ آلپ
چون دامن البرز پر از چین و شکن نیست
این کوه بلند است، ولی نیست دماوند
این رود چه زیباست، ولی رود تجن نیست
این شهر عظیم است، ولی شهرِ غریب است
این خانه قشنگ است، ولی خانۀ من نیست