به مناسبت دومین سالگرد بزرگداشت مرحوم پروفسور محمدجان شکوری‌ بخارایی، عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی از کشور تاجیکستان، مراسم بزرگداشتی در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد. در این بزرگداشت کتاب زندگینامه و خدمات علمی و فرهنگی ایشان از سوی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی منتشر شد که فهرست مطالب آن به این قرار است:

پیش‌گفتار/ محمدرضا نصیری

زندگی‌نامه خودنوشت/ محمدجان شکوری بخارایی

محمد جان شکوری؛ تاریخ ناطق ملت تاجیکستان/ سحر وحدتی حسینیان، علی اشرف مجتهد شبستری

محمد جان شکوری و خاندان بزرگ او/ قهرمان سلیمانی

محفل ادبی صدر ضیا و انقلاب فکری در بخارا/ محمدجان شکوری بخارایی

ماه این آسمان/ حسنعلی محمدی

استاد زبان و اصطلاحات ملی/ میرزا حسن سلطان، سید احمد قربان

سرنوشت زبان بازگوی سرنوشت ملت است/ محمد جان شکوری بخارایی

روشنگر تاریخ و فرهنگ ملی/ میربابا میررحیم

نقش استاد شکوری در رشد نقد معاصر/ عبدالنبی ستارزاده

شعر، خودشناسی و خودشکنی/ محمد جان شکوری بخارایی

مسئله‌های تشکل رمان تاجیکی از نگاه استاد محمد جان شکوری/ شمس‌الدین صالح

فهرست آثار

اسناد و عکس‌ها

قائم مقام انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، محمدرضا نصیری در پیش‌گفتار کتاب نوشته است:‌ استاد محمدجان شکوری بخارایی (م. شکوراف) «چهره ماندگار» روزگار ما، فرزند صدر ضیاء نویسنده انقلابی تاجیکستان از چهره های شناخته شده ادبیات کشور- دوست و برادر- تاجیکستان زاده بخاراست که خود تولدش را به سال 1925 م. ثبت کرده است. و نوشته های استاد در عین اینکه جذاب و خواندنی است بسیار دردآور و عبرت آموز است.

استاد شکوری در سال ۱۹۲۵در بخارا زاده شد. همانند شاعران و نویسندگان و دانشوران جوان تاجیک، برای سربلندی دگرباره تاجیکان جنبشی را ادامه داد که کسانی چون صدرالدین عینی آغاز کرده بودند؛ جنبشی که هدف از آن همانا نگهبانی از هویت تاجیکان و ایرانی‌تباران و فارسی‌زبانان آسیای میانه بود.

او 60 سال از عمر خود را به عنوان محقق و پژوهشگر پژوهشگاه زبان و ادبیات «آکادمی ابوعبدالله رودکی» در بخش تحقیق آثار قدیمی سپری کرد و کتاب‌هایش از جمله «هر سخن جایی و هر نکته مقامی دارد»، «سرنوشت فارسی تاجیکی فرارود در سده بیست»، «خراسان است این‌جا»، «صدر بخارا»، «روشنگر بزرگ»، «فتنه انقلاب در بخارا» که در سال‌های مختلف در انتشارات دوشنبه به نشر رسیده‌، در جامعه علمی آسیای مرکزی به عنوان آثار ماندگار شناخته شده‌اند.

همچنین تألیف بیش از 40 کتاب و ۵۰۰ مقاله پژوهشی از دیگر دستاوردهای علمی و قلمی این دانشمند فقید است.

استاد شکوری علاوه بر کار سازمان‌یافته و نظام‌مند در زمینه زبان و ادب، در زمینه تاریخ ادبیات و نقد ادبی و فرهنگ‌نویسی نیز کارهای برجسته‌ای تألیف کرده است. همکاری و عملکرد او در تدوین لغت‌نامه و فرهنگ‌نویسی موجب تألیف یکی از بهترین نمونه‌های فرهنگ زبان (لغت‌نامه) شد.

شکوری از جمله نویسندگان طرح قانون درباره مقام زبان رسمی تاجیکی است که سال 1989 از سوی مجلس وقت تاجیکستان به تصویب رسید. این دانشمند تاجیک همچنین برنده عالی‌ترین جایزه دولت تاجیکستان به نام «رودکی» در بخش آثار ادبی و هنری شده است.

او نخستین اندیشمند و محقق تاجیک بود که عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی در ایران شد و در سال ۲۰۰۵ عنوان افتخاری و جایزه چهره ماندگار ایران را دریافت کرد.

«زندگی‌نامه و خدمات علمی و فرهنگی مرحوم پروفسور محمدجان شکوری بخارایی» در 218 صفحه و در سال 93 از سوی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی منتشر شده است.