«بامِ بلندِ هم‌چراغی»، زیر و بَمِ زندگی شاملو در گفت‌وگو با آیدا
کتاب«بام بلند هم‌چراغی» گفت‌وگوی آیدا سرکیسیان، همسر احمد شاملو، با سعید پورعظیمی است که به تازگی منتشر شده است.
پورعظیمی به تازگی نیز کتاب یادنامه شاملو را با نام «من بامدادم سرانجام» از سوی همین انتشاراتی منتشر کرده بود که مجموعه‌ای از مقالات است درباره احمد شاملو. کتاب «بام بلند هم‌چراغی» حاصل گفت‌وگویی است مفصل با آیدا که در آن به‌ترتیب به موضوعاتی مانند آشنایی شاملو و آیدا و آغاز زندگی مشترک‌شان، کودکی و نوجوانی شاملو، کارِ مطبوعاتی او، سناریونویسی و فعالیت‌های سینمایی، کتاب‌هایی که می‌خوانده و می‌پسندیده، شعرش، ترک ایران و ادامه مبارزه سیاسی و اجتماعی در خارج از ایران، شب‌های شعرش، کتاب کوچه، ترجمه‌ها، دکلمه‌ها و علاقه‌اش به موسیقی، بیماری و مرگ و بالاخره کاراکتر شخصی او در نظر آیدا پرداخته شده است.
پورعظیمی درباره انتشار این کتاب به ایسنا گفته است: شعر فارسی و ادبیات معاصر ایران وجود شاملو را مدیون آیداست؛ بدون حضور او شاملو در پایان دهه ۳۰ «چنان که دست تطاول به خود گشاده بود» از صحنه ادبیات ایران کنار می‌رفت؛ اما آیدا در کسوتِ یک منجی، شاملو را تا پایان دهه ۷۰ برای شعر فارسی حفظ کرد؛ بنابراین، هیچ‌کس بهتر از او نمی‌تواند درباره زندگی، شخصیت، روحیات و آنچه سرشت شاملو را شکل داده بود اظهارنظر کند. من در مقدمه این کتاب درباره آیدا نوشته‌ام: «شخصیتِ غریبی که دوستدارِ زیستن در سایه است.» آیدا از غریب‌ترین شخصیت‌هایی است که من در طول عمر خودم دیده‌ام: بسیار تیزهوش و نکته‌بین و کم‌حرف است. پس از یکی دو دیدار، با فراست، جزیی‌ترین خصلت‌های اخلاقی و رفتاری مخاطبش را درمی‌یابد و تصور می‌کنید که او سال‌هاست با شما آشناست. همین درک عمیق، او را ۴۰ سال کنار شاملو نگه داشت. دقت و ظرافت او در حفظ میراث شاملو بی‌نظیر است. آیدا حقیقتا مسوولیت‌شناس است. شاملو درباره او گفته است: «آیدا برای خودش مسوولیت می‌تراشد. زندگی در کنارِ شاملو با همه شگفت‌انگیزی‌ها و دل‌پذیری‌هایش دشواری‌های طاقت‌سوزی هم داشته که آیدا پیروزمندانه از پسِ آن برآمده. می‌توان گفت آیدا در برابرِ شاملو همیشه این بیت از مثنوی مولانا را بر زبان داشته: «خوش بسوز این خانه را ای شیرِ مست! / خانه عاشق چنین اولی‌تر است.» این پژوهشگر همزمان با این گفت‌وگو، کتاب دیگری را با نام «من بامدادم سرانجام» (یادنامه احمد شاملو) هم فراهم و تلاش کرده است آنچه در گفت‌وگو با آیدا، مُجمل بیان شده در مقالات یادنامه مفصل بیان شود و این دو کتاب را مکمل هم می‌داند. او پس از پایانِ گفت‌وگو، نسخه نهایی کتاب را برای پنج شش تن از دوستان شاملو از جمله محمد قائد، یدالله رویایی، احمد کریمی‌حکاک، مسعود خیام و عزیزانی دیگر فرستاده است تا کتاب دقیق‌تر و پاکیزه‌تر شود و با یادآوری و تاکید آنان گاه پرسش و پاسخ‌هایی افزوده یا اصلاح شده است. در این کتاب شش نامه منتشر نشده از شاملو به احسان یارشاطر، حسن فیاد، حسین قاضیان، علیرضا اسپهبد و کلارا خانس هم در این بخش ضمیمه شده است به همراه متن سخنرانی شاملو در کنفرانس مشترک دانشگاه پرینستون و انجمن قلم امریکا، گزارش هیات ژوری جایزه واژه آزاد و وصیتنامه شاملو درباره سرپرستی و حق‌التالیف آثارش. همچنین یادداشت‌ها و توضیحات منتشرنشده شاملو بر هفت شعر و یک دفتر شعرش برای نخستین‌بار در این کتاب چاپ شده است. «بام بلند هم‌چراغی» (با آیدا درباره احمد شاملو) در ۵۲۸ صفحه با قیمت ۵۸ هزار تومان از سوی انتشارات هرمس به چاپ رسیده است.
به نقل از:روزنامهء اعتماد