شاید آن زمان که نیما گفت «خانه‌ام ابریست، یکسره روی زمین ابریست با آن» نمی‌دانست روزی همین شعر وصف حال خانه‌ای شود که بخشی از زندگی‌اش را در پایتخت در آن سپری کرده بود.

شاید آن زمان که نیما گفت «خانه‌ام ابریست، یکسره روی زمین ابریست با آن» نمی‌دانست روزی همین شعر وصف حال خانه‌ای شود که بخشی از زندگی‌اش را در پایتخت در آن سپری کرده بود.

به گزارش ایرنا خانه نیما در محله تجریش، دزاشیب، خیابان رمضانی، کوچه رهبری قرار دارد و در دوره پهلوی دوم محل زندگی این شاعر معاصر بوده است.

این خانه از آنجا که محل زیست نیمایوشیج بوده سال ۱۳۸۰ توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با شماره ۴۶۰۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید اما پارسال و پس از ۱۶ سال از ثبت ملی خارج شد.

مسئولان، علت خروج این خانه از فهرست آثار ثبت ملی را ایراد حقوقی مبنی بر نبودن نام نیما در سند مالکیت بنا عنوان می کنند.

خانه نیما ۶۸۸ مترمربع عرصه و ۱۸۰ مترمربع زیربنا دارد؛ به گفته متولیان میراث فرهنگی این بنا خودش دارای ارزش معماری چندانی نیست اما از آنجا که محل زندگی شاعر معاصر، نیمایوشیج بوده و نیز در نزدیکی خانه – موزه سیمین و جلال (سیمین دانشور و همسرش جلال آل احمد) قرار دارد، تلاش ها برای حفاظت از آن در دستور کار قرار گرفته است.

علی اسفندیاری مشهور به نیما یوشیج (زادهٔ ۲۱ آبان ۱۲۷۶ – درگذشته ۱۳ دی ۱۳۳۸) شاعر معاصر ایرانی و به عنوان بنیانگذار شعر نوین و ملقب به پدر شعر نو فارسی شناخته می شود.

*سرگذشت نیما در خانه محله دزاشیب
براساس مستندات موجود، نیما سال ۱۳۲۷ خورشیدی در محله دزاشیب ساکن شد؛ برخی منابع اعلام کرده اند که نیما این خانه را درحالی که نیمه تمام بوده خریده، آن را تکمیل کرده و سپس در آنجا ساکن شده است.

همچنین گفته شده نیما سال ۱۳۴۵ این خانه را به فرد دیگری فروخته و به همین علت نام نیما در سند مالکیت آن مشاهده نمی شود اما ازآنجا که این خانه در همسایگی خانه – موزه سیمین و جلال قرار دارد، سیمین دانشور طی سال های اخیر با تلاش های خود مانع تخریب و نوسازی آن شد.
خانه – موزه سیمین و جلال هشتم اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۷ همزمان با سالروز تولد سیمین در محله دزاشیب افتتاح شد.

* پویش مردمی برای حفاظت از خانه
پس از خروج خانه نیما از فهرست آثار ثبت ملی میراث فرهنگی و از آنجا که حرف و حدیث ها از تلاش مالکان برای تخریب این ملک بالا گرفت، افکارعمومی نیز در این زمینه واکنش هایی نشان داد.

غیر از موضع گیری برخی کارشناسان و متولیان فرهنگی طی ماههای اخیر مبنی بر ضرورت صیانت از این خانه خریداری آن توسط نهادهای متولی مثل شهرداری، شاهد برخی حرکت های مردمی نیز در این زمینه بوده‌ایم.

از آن جمله راه افتادن پویشی مردمی «نجات خانه نیمایوشیج» بود که چندروز پیش همزمان با سالگرد درگذشت این شاعر مقابل خانه او تشکیل شد.

تعدادی از شهروندان عصر ۱۳ دیماه جاری همزمان با پنجاه و نهمین سالروز خاموشی نیمایوشیج در هوایی برفی مقابل خانه نیما در دزاشیب حاضر شدند و با روشن کردن شمع و نوشتن جملات برخی مسئولان روی دیوارهای خانه، رسیدگی متولیان به وضعیت این خانه را خواستار شدند.

*مالکان خانه به دنبال قیمت
از زمانی که خانه نیما از فهرست آثار ثبت ملی خارج شد، حرف و حدیث ها هم بالا گرفت و موافقان صیانت از این خانه به تکاپو افتادند تا از همه ظرفیت های موجود بویژه مدیریت شهری برای حفاظت از این بنا به کار گرفته شود.
در این میان اما به نظر می رسد که مالکان بویژه پس از خروج ملک از آثار ثبت ملی اصرار دارند که آن را به قیمت مناسب (به زعم خودشان بالاتر) بفروشند یا مجوز تخریب و نوسازی بگیرند و این درحالی است که شهرداری اعلام کرده به دنبال خرید این ملک و تبدیل آن به موزه یا مکانی فرهنگی است.

* شهرداری: مالکان خانه مذاکره نمی کنند
سرپرست شهرداری منطقه یک تهران در این زمینه می گوید: به دلیل آنکه میراث فرهنگی برای خانه نیما طرح فرهنگی تعیین و این موضوع موجب اعتراض مالکان فعلی شده است، این افراد اعلام کرده اند فعلا امکان مذاکره ندارند.

اسماعیل بدریان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهارداشت: روز افتتاح خانه- موزه سیمین و جلال، احمد مسجد جامعی عضو شورای اسلامی شهر تهران بر تعیین تکلیف خانه نیما تأکید کرد که بلافاصله موضوع در دستور کار و پیگیری شهرداری قرار گرفت.

وی با اشاره به اینکه میراث فرهنگی برای این خانه طرح فرهنگی گذاشته و زمانی که یک ملک طرح فرهنگی داشته باشد قیمت آن پایین می آید خاطرنشان کرد: مالکان از این موضوع شکایت کردند و خواستار برداشتن طرح فرهنگی هستند.

سرپرست شهرداری منطقه یک تصریح کرد: مالکان فعلی نیز با یکدیگر اختلافات جدی دارند و اعلام کرده اند اکنون امکان مذاکره درخصوص خانه را ندارند.

وی افزود: مالکان این ملک می خواهند پس از شکستن رای،( افزایش قیمت خانه) وارد مذاکره در این باره شوند.

بدریان درباره قیمت این ملک نیز گفت: با توجه به اینکه تعیین قیمت کارشناسی برای املاک تا ۶ ماه اعتبار دارد و شهرداری باید برای آن هزینه کند بنابراین هر زمان که بخواهیم با مالکان وارد مذاکره شویم قیمت کارشناسی ملک را تعیین خواهیم کرد.

* تلاش برای ثبت مجدد خانه 
مدیر بافت و بناهای تاریخی شهرداری تهران اما ضمن تشریح آخرین وضعیت حقوقی این خانه تاکید دارد که به طور جدی به دنبال ثبت ملی این خانه هستیم.

ابوالفتح شادمهری در گفت وگو با خبرنگار ایرنا تصریح کرد: صبح دیروز(شنبه ۱۵ دیماه) با معاون سازمان میراث فرهنگی صحبت کردم تا ایرادهای حقوقی که به خانه نیما گرفته شده را بررسی و رفع کنند تا در صورت امکان به ثبت بازگردد.

وی اظهارداشت: دیوان عدالت اداری سال ۹۶ ایراد حقوقی نسبت به سند مالکیت خانه داشت که براساس آن این خانه از ثبت خارج شد.

شادمهری ایراد حقوقی دیوان را نبودن نام نیما در سند مالکیت ذکر و خاطرنشان کرد: این بنا مالکان خصوصی دارد که به دنبال نوسازی بنا هستند و در همین زمینه نامه ای به شهرداری منطقه یک نوشته شده که با توجه به سابقه ارزشمند مالک، از انجام هرگونه عملیات ساختمانی در آن جلوگیری شود.

مدیربافت و بناهای تاریخی شهرداری تهران با تأکید بر اینکه مدیریت شهری پایتخت به دنبال حفظ این بنا است اظهارداشت: به طور جدی در حال تملک بنا و تغییر کاربری آن هستیم.

وی اضافه کرد: تلاش می کنیم در تعیین کاربری به گونه ای عمل کنیم که در شان خانه نیما باشد و به ارتقای شناختی که از نیما و آثارش داریم منجر شود.

شادمهری یادآور شد: برای مثال ایجاد موزه بنا می تواند یکی از کاربری هایی باشد که برای این خانه تعریف شود.

به گزارش ایرنا باتوجه به تلاش هایی که مدیران شهرداری می گویند به جریان انداخته اند تا بتوانند ملک را تبدیل به موزه یا مکانی فرهنگی خریداری کنند، باید منتظر نتیجه تعامل مدیران شهری با مالکان بنا ماند و دید که آیا خانه-موزه دیگری در جوار خانه -موزه سیمین و جلال در شمال پایتخت راه اندازی می شود که بتواند به کانون حضور و بهره برداری علاقه مندان به حوزه میراث فرهنگی و شعر و ادب تبدیل شود یا خیر؟

به نقل از:ایرنا