هرکو در اضطرابِ وطن نیست

آشفته وُ نژند چو من نیست

فرتوت گشت کشور وُ او را

بایسته‌ تر ز گور وُ کفن نیست

یا مرگ یا تجدد وُ اصلاح

راهی جز این‌دو  پیشِ وطن نیست

ایران کهن شده است سراپای

درمانش جز به تازه شدن نیست

عقل کهن به مغز جوان هست

فکر جوان به مغز کهن نیست

ز اصلاح اگر جوان نشود مُلک

گر مُرد جای سوگ وُ حَزَن نیست

ویرانه‌ای ست کشور ایران

ویرانه را بها وُ ثمن نیست

امروز  حالِ مُلک خراب ست

بر من مَجال شُبهت و ظن نیست

شخصی زعیم وُ کارگشا، نی

مردی دلیر وُ نیزه فکن  نیست

اخلاقِ مرد وُ زن همه فاسد

جز مفسدت به سِرّ وُ عَلَن نیست

خویشی میانِ پور وُ پدر، نه

یاری میان شوهر وُ زن نیست…

بنگر به ملک خویش که در وی

یک تن جدا  ز رنج وُ محن نیست

بیدادها کنند وُ کسی را

یک دَم  مَجالِ داد زدن نیست

هرسو سپه کشند وُ رعیّت

ایمن به‌ دشت وُ کوه وُ دَمَن نیست

در فارس نیست خاک وُ به تبریز

کزخون به رنگِ لعلِ یمن نیست

کشور تباه گشت وُ وزیران

گویی زبان شان به دهن نیست

حُکّامِ نابکار ز هر سوی

غارت کنند وُ جای سخن نیست

یارِ اجانب ‌اند و بدین فن

کس را به کارشان سن و من نیست

معزول می‌شود به فضاحت

آن کس که مرد حیله و فن نیست

شاها بدین زبونی وُ اِهمال

امروز هند وُ چین وُ ختن  نیست

با دشمنانِ مُلک  بفرمای

کاین باغ  جای زاغ وُ زغن نیست

ورنه- نعوذبالله – فردا

این باغ وُ کاخ وُ سرو وُ سمن نیست 

 

بخشی ازقصیدۀ«یامرگ یاتجدّد»که درسال 1293خورشیدی،به هنگامِ جنگِ جهانی اوّل سروده شده بود.:دیوان اشعارمحمدتقی بهار،به کوشش مهرداد بهار،تهران، ۱۳۶۸،ص ۲۸۷.