دکترصدرالدین الهی،ازاستادان و پیشگامان روزنامه نگاری نوین درایران،بخشی از تلاش های فرهنگی خودرا درهیأت کتاب ارزشمندی بنام«مقوله ها و مقاله ها»منتشرکرده است.این کتاب دارای 8مقاله پژوهشی است که برای رهروان روزنامه نگاری و علاقمندان به ادبیّات ایران بسیارآموزنده است.دکترالهی درپیشگفتارکتاب یادآورشده:

-«40 سال مهاجرت اختیاری به من این فرصت را داد که درکنار کارهای همیشگی زندگی ام ،اندکی هم به موضوعاتی که در حد تخصّص حرفه ای و دانشگاهی ام بود بپردازم.درکناراین فرصت،بحت آشنائی وهمکاری بااستادِکوشنده و صمیمی فرهنگ و ادب ایران،دکترجلال متینی نیزنصیبم گردید و ایشان که ابتداء فصلنامهء ایران نامه و سپس ایران شناسی را پایه ریزی ومدیریّت می کرد،مرا به همکاری بااین دو نشریه تشویق نمود.به این ترتیب،من مقالاتی درحدتخصص یادشده،ابتداءبرای ایران نامه وسپس ایران شناسی نوشتم(ص5).

مقالات این کتاب عبارتنداز:

نگاهی دیگربه سنّتی کهن:زورخانه

واژگان ورزش نوین در زبان فارسی

ازدربارتابازار:تک نگاری یک تذکره

تک نگاری یک کتاب:منتخبات آثارمحمدضیاء هشترودی

پس ازخواندنِ کتاب«شاه و من» و روزنامهء خاطرات اعتمادالسطنه

درآمدی برمقولهء پاورقی نویسی درایران

تک نگاری یک روزنامه:دانش،اولین روزنامه فارسی زبان برای زنان ایرانی

تک نگاری یک مجلهء روزانه:افسانه،مجله ای یگانه

درهمهء این مقالات گوشه های ناشناخته ای از روزنامه نگاری ،سیاست و فرهنگ ایران نموده می شوند.به عبارت دیگر،هریک ازاین مقالات دریچه ای است به تاریخ،فرهنگ و روزنامه نگاری درایران.مثلاً:دربررسی«تذکرهء نصرآبادی»دکترالهی چگونگی تطوّرشعردرعصر صفویّه را بررسی کرده است.عصرصفوی(خصوصاً زمان شاه عبّاس بزرگ)همزمان با رونق شهر و شهرنشینی و رواج نوعی تجدّداجتماعی درایران بوده و لذا شعرفارسی نیز ازاین تجدّداجتماعی درحوزهء ذهن وزبان نمی توانست برکنارباشد.تغییرپایگاه شعرفارسی از«دربار»به«بازار»و رونق قهوه خانه ها(بعنوان پایگاه صدهاشاعر و نویسنده)تبلوراین تجدّداجتماعی بود،گفتنی است که درتاریخ اروپانیز پیدایش«قهوه خانه»ازمظاهرِشهرنشینی و ظهورتجدّد گرائی به شمارمی رفت.این مقاله درعین حال پاسخ به برخی ایرانشناسان غربی (مانندجروم کلینتون،استادبخش مطالعات خاورمیانهءدانشگاه پرینستون) است که تذکره های ادبی ایران را فاقدارزش ادبی و اجتماعی می دانند.

یکی ازمقالات ارزشمند،«درآمدی برمقولهء پاورقی نویسی درایران» است.دکترالهی در اوج دوران طلائیِ پاورقی نویسی درایران بانام های سپیده،تاک،ارغنون و… پاورقی های متعدّدی نوشته که مشتاقان وطرفداران فراوانی داشتند.او ضمن اشاره به سابقهء پاورقی نویسی دراروپا و تأثیرات آن بر روزنامه نویسی ایران،به اهمیّت پاورقی نویسی در رواج روزنامه خوانی درمیان اقشارمختلف جامعهء ایران پرداخته است.

بطوری که گفتم،هریک ازمقالات این کتاب  دریچه ای است به تاریخ،فرهنگ و روزنامه نگاری درایران که برای رهروان و علاقمندان  می تواندچشم اندازتازه ای باشد.خط نگاری روی جلدکتاب کارِاستادمحمود زنده رودی است.مقوله ها و مقاله ها در228صفحه ازسوی نشرتاک درلوس آنجلس  انتشاریافته است.

ازدکترالهی قبلاً کتاب های باسعدی در بازارچهٔ زندگی،دوری‌ها و دلگیری‌ها، سید ضیا:مرد اول یا مردِ دوم کودتا ، نقد بی‌غش  و طفل صدساله ای به نام شعرنو منتشرشده است.