از دفترِ بیداری ها و بیقراری ها

گوبینو -سیّاح و سیاستمدار فرانسوی-می نویسد:

-«ایرانیان قومی باستانی اند و چنان‌كه خود می گویند، شاید،كهن‌ترین ملت جهان‌اند كه حكومتی منظم داشته‌اند و بر روی زمین هم‌چون ملتی بزرگ عمل كرده‌اند. این حقیقت در ذهن هر خانوادۀ ایرانی حضور دارد و تنها گروه‌های درس خوانده نیستند كه این مطلب را می دانند و آن را بیان می كنند. حتّی مردمان طبقات بسیار پایین نیز همین  سخنان را تكرار می كنند و آن را موضوع گفتگوهای خود قرار می دهند. این مطلب، شالودۀ استوارِ حس برتری آنان و یكی از اندیشه‌های عمومی و بخش ارجمندی از میراث معنوی آنان است…روشن است قومی كه تا این اندازه به گذشته بها دهد،از اصلی حیات‌بخش و نیرویی بزرگ برخوردار است».

 باوجود این«اصل حیات بخش و نیروی بزرگ»، به نظر«گوبینو:«ایران خواهد ماند و هرگز نخواهد مُرد!».

باتوجه به حملات و هجوم های قبایل متعدّد به ایران،«گوبینو» اصطلاح بسیار زیبائی به کارمی برَد تا رازِ بقا و تداوم تاریخ وُ فرهنگ ایران را بازگو کند: سنگِ خارای ایران….بنظرگوبینو:

-«ایران چونان سنگ خارایی است که موج های دریا آن را به اعماق رانده اند،انقلاباتِ  جوّی آن را به خشکی انداخته،رودی آن را با خود برده و فرسوده کرده است،تیزی های آن را گرفته و خراش های بسیاری بر آن وارد آورده، امّا سنگ خارا -که پیوسته همان است که بود-اینک،در وسطِ درّه ای بایر،آرمیده است.زمانی که اوضاع بر وفقِ مراد باشد، آن سنگ خارا  گردش از سر خواهد گرفت».[1]

[1] -جملات مربوط به گوبینو،از کتابِ درخشانِ«دیباچه ای برانحطاط ایران»،نوشتۀ دکترجواد طباطبائی نقل شده اند.