استادخالقی مطلق: شاهنامه يک کتابخانهء پر از مفاهيم بلند انسانی است
استاددکتر جلال خالقی مطلق در هفتمين کنگره بزرگداشت حکيم ابوالقاسم فردوسی با عنوان پاژ که روز گذشته (۲۳ ارديبهشت) در دانشکده ادبيات دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، گفت: اصولا با اينگونه همايشها که در ايران متداول شده است، مخالفام؛ زيرا مقام شاعران ما با اينگونه مراسم کاسته میشود و علت اين است که اگر در اينگونه مجالس فنی صحبت بشود، بسياری از حاضران متوجه صحبتها نمیشوند و اگر به صورت عاميانه سخن گفته شده است برخی از مطالب به صورت غلط در بين مردم شايع میشود و اين امر باعث ضربه زدن به شاعران بزرگ ما میشود.
او در ادامه اظهار کرد: تمام کسانی که شاهنامه را خواندهاند، میدانند که میتوان از شاهنامه اسطورههای اصيل ايرانی و سپس تاريخ ايران و بخصوص تاريخ ساسانی را آموخت.
اين استاد دانشگاه هامبورگ عنوان کرد: مطالب تاريخ شاهنامه بسيار بيشتر از تاريخ طبری است و بسياری از ريزهکاریها در شاهنامه هست و در طبری نيست. در واقع شاهنامه و تاريخ طبری مکمل يکديگر هستند، بسياری از نکات تاريخی در تاريخ طبری در شاهنامه نيست و حجم بيشتری از مطالب شاهنامه در تاريخ طبری وجود ندارد.
خالقی مطلق با تاکيد بر اينکه از شاهنامه میتوان شاعری آموخت همانگونه که آموختهاند، اظهار کرد: میتوان گفت شاهنامه فردوسی اثری است که بر تمام آثار پس از خودش تاثير گذاشته است، حتا بر آثار تعليمی و اخلاقی. اگر ما بخشهای تعليمی اخلاقی شاهنامه را جدا کنيم، کتابی به دست میآيد که چيزی از گلستان سعدی کم ندارد.
اين مصحح برجستهء شاهنامه خاطرنشان کرد: از شاهنامه میتوان زبان فارسی آموخت؛ زيرا اسلوب و قوانين زبان فارسی در شاهنامه حفظ شده و اگرچه من با سرهنويسی موافق نيستم، ولی زبانی را که ۹۰ درصد آن الفاظ بيگانه باشد، نمیتوان زبان فارسی ناميد. پس بايد بکوشيم تا آنجا که میتوانيم، مانع ورود کلمات بيگانه بشويم و از واژگان فارسی بهره ببريم.
استادخالقی مطلق افزود: ما میتوانيم از شاهنامه ايراندوستی بياموزيم؛ زيرا شاهنامه يک کتاب نيست؛ يک کتابخانه است پر از مفاهيم بلند انسانی و در دنيای امروز که بسياری از کشورها مانند کشتیهای بیلنگر در تلاطم درياها هستند، يک لنگر مطمئن برای کشتی فرهنگ و تمدن ايرانی است. در مورد امانتداری فردوسی بايد به اين نکته اشاره کنيم که او هزار بيت دقيقی را در اثر خود گنجانده است و در انتها و ابتدای آن يادآور شده است که اين ابيات از دقيقی است؛ کاری که اگر آن را هم نمیکرد، کسی متوجه آن نمیشد؛ ولی فردوسی در نهايت امانت اين کار را کرده و درسی بزرگ به همگان داده است.
اگر فردوسی نبود الان عربی صحبت میکردیم
دکتر سید جعفر حمیدی سحنران دیگر همایش بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی اظهار داشت: شناخت خصوصیات و ویژگیهای ادبیات فارسی از مسائلی است که در شناخت تاریخ کهن این مرز و بوم بسیار اثرگذار است.
وی با اشاره به قدمت ادبیات فارسی اظهار داشت: ادبیات فارسی از اسناد هویتی مردم ایران عزیز است و وجود کتب و دیوانهای قدیمی اشعار از ویژگیهای اثباتکننده این مهم است.
حمیدی ادامه داد: اشعار حکیم ابوالقاسم فردوسی اشعاری غنی و سرشار از مفاهیم و معناهاست و باید برای شناخت دقیق ویژگیهای این متون ارزشمند فارسی تلاش کرد. علم و معرفت، دانش و اندیشهورزی، پهلوانی، دلیری و نامداری از خصوصیات فردوسی است و همگی این خصایص در اشعار و سرودههای فردوسی متبلور است.
دکترحمیدی شاهنامه فردوسی را مهمترین عامل حفظ زبان فارسی دانست و گفت: فردوسی با تلاش و مشقت زبان فارسی را زنده نگهداشت و امروز ما به این سند هویتی میبالیم. اینکه در بسیاری از کشورهای جهان دانشجویانی در رشته زبان و ادبیات فارسی به تحصیل میپردازند نشان از بلاغت و زیبایی زبان فارسی و ارزشهای والای ادبی این زبان دارد.